Metropolita białostocki w słowie na zakończenie nabożeństwa, nawiązując do dzisiejszych niedzielnych czytań liturgii Kościoła prawosławnego, podkreślił, jak ważne jest zaufanie Bogu w troskach o życie doczesne: chociaż człowiek ma obowiązek pracować i troszczyć się o swoje potrzeby, nie wszystko zależy tylko od niego, gdyż ostatecznie to Bóg zapewnia opiekę i troszczy się o swoje stworzenia. Dlatego na pierwszym miejscu w życiu człowieka wierzącego powinny być modlitwa i słowo Boże.

Przypomniał, że wszelkie działania i dialog ekumeniczny poprzedza modlitwa. „Papież Benedykt XVI wyraził to kiedyś pięknym obrazem, że łódź ekumenizmu nigdy nie wypłynęłaby na pełne morze, gdyby nie była napędzana prądem modlitwy. Jeśli ruch ekumeniczny był pierwotnie ruchem modlitewnym, musi nim pozostać, ponieważ podstawa ekumenizmu to modlitwa arcykapłańska z siedemnastego rozdziału Ewangelii św. Jana. Uderza w niej to, że Jezus, nie nakazuje jedności, ale modli się o jedność (…). Jeśli więc Jezus modlił się o jedność swoich uczniów, to cóż lepszego my możemy uczynić? Człowiek, który się modli, zaczyna patrzeć na wszystko z perspektywy Boga i wieczności” – stwierdził.

Zdaniem abp. Guzdka, szczególnym miejscem dialogu Wschodu z Zachodem oraz wspólnej modlitwy prawosławnych i katolików jest bazylika św. Mikołaja w Bari, we Włoszech. Jest to miejsce, gdzie różne tradycje religijne – katolicka i prawosławna – współistnieją, modlą się razem i prowadzą dialog. Z biegiem czasu, od 1965 roku, kiedy to papież Paweł VI wysłał abp. Enrico Nicodemo, ordynariusza Bari, do Konstantynopola z delegacją, która podjęła sprawę zniesienia ekskomunik, Bari stawało się stolicą jedności Kościoła, ważnym miejscem modlitwy i dialogu katolików i prawosławnych.

„Są takie miejsca jak Bari we Włoszech, gdzie wiernym Kościoła prawosławnego i katolickiego jest bliżej do Boga i do siebie nawzajem. Jestem przekonany, że takim miejscem jest także Białystok, z dwoma katedrami w centrum naszego miasta: prawosławną pw. św. Mikołaja i katolicką pw. Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny. Jest w nim wiele kościołów i cerkwi, w których rozbrzmiewa liturgia katolicka i prawosławna. Ulice naszego miasta przemierzają w długich, czarnych szatach duchowni z różnych wspólnot parafialnych. Dostrzegamy także braci i siostry zakonne, mnichów i mniszki z lokalnych wspólnot zakonnych. Nade wszystko pod jednym dachem mieszkają małżeństwa mieszane, modlą się i wychowują dzieci w duchu wierności Bogu i wzajemnego szacunku” – zauważył.

Arcybiskup zachęcał, by w relacjach międzyludzkich kierować się zasadą wzajemnego szacunku i miłości: „Ponieważ Chrystus prosił swojego Ojca «abyśmy stanowili jedno», postępujmy w naszym życiu zgodnie przykazaniem miłości Boga i bliźniego. Pamiętajmy o ewangelicznej zasadzie: «Jak chcecie, żeby ludzie wam czynili, podobnie wy im czyńcie!». Niech w naszych relacjach każde słowo i każdy czyn będą potwierdzeniem wzajemnego szacunku. Podejmujmy działania, które, zgodnie z wolą Jezusa, doprowadzą nas do jedności, aby przez to świat uwierzył, że Jezus jest jedynym Odkupicielem człowieka”.

Apelował, aby dzisiejsza wspólna modlitwa katolików i prawosławnych pomogła wznieść się ponad wszelkie podziały. „Tylko człowiek otwarty przez modlitwę na Boga i Jego przykazania potrafi patrzeć poza horyzont spraw doczesnych. Nie zaniedbując troski o życie godne i w miarę dostatnie, pragnie osiągnąć życie wieczne. Obyśmy na progu wieczności usłyszeli te słowa: «Sługo dobry i wierny, wejdź do radości twojego Pana». Będzie to możliwe, jeżeli przejdziemy przez życie wierni Bogu i dobrzy dla każdego człowieka, bez względu na jego pochodzenie, kolor skóry czy wyznanie” – mówił abp Guzdek.

„Otwierajmy się na moc Ducha Świętego, który działa w naszych wspólnotach – w każdym z nas – i prowadzi nas ku jedności” – zachęcał.

Na zakończenie liturgii, gospodarz modlitewnego spotkania, abp Jakub, podziękował abp. Józefowi Guzdkowi za wygłoszone kazanie oraz przypomniał wieloletnią tradycję wymiany kazań między duchownymi Kościoła rzymskokatolickiego i prawosławnego.

„Podobnie jak w Bari, gdzie znajdują się relikwie tego św. Mikołaja, prawosławni wierni oddają mu cześć i pielgrzymują do tego miejsca, tak również my dziś zgromadziliśmy się w tej niewielkiej świątyni, ponieważ łączy nas wspólna wiara w Zbawiciela oraz kult świętych, w tym św. Mikołaja” – mówił władyka.

Zauważył, że w świątyni znajduje się ikona świętego Mikołaja, w której umieszczono buteleczkę z myhrą pochodzącą z jego relikwii w Bari i niewielu wie, jak trafiła ona do tego miejsca. Wspomniał, że któregoś roku, podczas modlitw o jedność chrześcijan, abp Edward Ozorowski, dzięki znajomemu duchownemu z Bari, pomógł w jej uzyskaniu. Myhra została przekazana wraz z certyfikatem podczas kolejnego Tygodnia Modlitw o Jedność Chrześcijan. Specjalnie na tę okazję wykonano nową ikonę z miejscem na buteleczkę, która dziś stanowi widoczny symbol wspólnej modlitwy i jedności.

„Niektórzy mogą zapytać, czy modlitwa o jedność rzeczywiście przynosi efekty. Odpowiedź jest jednoznaczna – tak, ponieważ każda modlitwa ma swoją moc. Gdybyśmy w to nie wierzyli, podważalibyśmy sens modlitwy samego Jezusa Chrystusa, który prosił Ojca o jedność swoich wyznawców. Bez niej moglibyśmy być jeszcze bardziej podzieleni” – podkreślał abp Jakub.

Zaznaczył, że jedność chrześcijan jest ważnym świadectwem wiary, szczególnie w obliczu współczesnych wyzwań, dziękując wszystkim obecnym na nabożeństwie i zachęcając do dalszej modlitwy o jedność.

W ekumenicznej modlitwie wraz z duchownymi i wiernymi obu Kościołów licznie uczestniczyły siostry ze Zgromadzenia Sióstr Misjonarek Świętej Rodziny, których założycielka – bł. Bolesława Lament, była wielką promotorką działań ekumenicznych, a także przedstawiciele władz miasta.

W ramach Tygodnia Ekumenicznego jutro, 20 stycznia o godz. 17.00, w kościele pw. Zmartwychwstania Pańskiego w Białymstoku odprawione zostaną Nieszpory Ekumeniczne pod przewodnictwem abp. Józefa Guzdka, metropolity białostockiego. Słowo tradycyjnie wygłosi abp Jakub, ordynariusz prawosławnej diecezji białostocko-gdańskiej.